از مخاطب راوی تا مخاطب روایت (با تأملی در روایت های داستانی شاهنامه)

از مخاطب راوی تا مخاطب روایت (با تأملی در روایت‌های داستانی شاهنامه)

نظریه‌پردازان روایت، با تفکیک میان روایت‌های داستانی کلاسیک و مدرن، براین باورند که روایات داستانی کلاسیک، غالباً بر ویژگی‌هایی چون مؤلف‌محوری، تک‌ارزشی و تک‌ساحتی‌بودن معنا، پایان بسته و غیره استوارند و درمقابل, روایت‌های داستانی مدرن مؤلفه‌هایی چون مخاطب‌محوری، پایان باز، چندساحتی‌بودن معنا و غیره را در بطن خود می‌پرورند. اگرچه ظاهراً بلاغت کلاسیک برپایه اعتقاد سنتی به معنی قطعی کلام بنا نهاده ...

روش روایت با راوی شخصی

هر رویداد یا داستانی را می توان به یکی از این سه روش بازگویی کرد: گونهء روایی گزارشگرانه (دانای کل) گونهء روایی با من راوی (اول شخص راوی) و، آخرین و جدیدترین روش، گونهء روایی با سوم شخص مفرد یا راوی شخصی. سه انگیزه باعث اهمیت و برتری رمان با ایستمان و وضعیت روایی شخصی شده است: خواست و تلاش نویسنده برای واقعی و بی طرف جلوه دادن داستان، نوآوری در فن روایت و سرانجام موضوع یا هشتهء تازه در ادبیات ی...

نقش مخاطب در گسست‌های داستانی مثنوی

چندگونگی سازه های فاصله ای راوی از روایت در ادبیات داستانی (با تکیه بر نظریۀ شلومیث ریمون کنان)

چکیده راوی در یک متن (داستانی یا غیرداستانی) ممکن است از رویدادهای روایت شده، شخصیت‌های ارائه ‌شده و روایت­شنو، کم­و­بیش فاصله داشته باشد. اگر­چه انتظار ما­ از ادبیات داستانی این است که گونۀ روایت آن از نوع متعاقب (روایت رخداد­ها بعد از حدوث) باشد، اما تفحص در سازه­های روایتی برخی داستان­ها با تکیه بر نظریۀ فواصل روایی شلومیث ریمون کنان نشان می­دهد که همیشه این گونه نیست. در رمان آرزوهای بزرگ...

نقش راوی و مخاطب در قصه‌های خواب صوفیه

خواب پدیده‌ای ذهنی است که برای صوفیه به عنوان وسیله‌ای جهت ارتباط با جهان معنا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خواب در متون صوفیه شیوه‌ای است منحصر به فرد برای بیان و معرفی بسیاری از مضامین و اندیشه‌های کلیدی تصوف. خواب‌ها از نظر عرفا دارای بار دینی و معنایی ویژه‌ای هستند. خواب دیدن و دیده شدن در خواب، در ادبیات صوفیه یک سنّت و قاعده است. اما خواب‌‌ها برای نمود و آشکار شدن در ادبیات صوفیانه از ف...

نقش مخاطب در گسست های داستانی مثنوی